Wat is de omgevingswet?

De omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: onze leefomgeving. Deze wet vervangt 26 bestaande wetten en gaat bijvoorbeeld over bouwen en verbouwen, milieu, natuur, water en erfgoed. De omgevingswet treedt op 1 januari 2024 in werking.

Wat betekent de omgevingswet voor jou?

Je krijgt met de omgevingswet te maken als je iets wilt veranderen in jouw leefomgeving vanaf 1 januari 2024. Bijvoorbeeld als je plannen hebt om jouw huis te verbouwen, een boom te kappen, een sloot te dempen of als je als ondernemer een loods wilt laten plaatsen naast jouw bedrijfspand.

Je bent dan initiatiefnemer en moet uitzoeken of je een vergunning nodig hebt of een melding moet doen. Dat kan in het nieuwe omgevingsloket. Je kunt ook met de omgevingswet te maken krijgen als iemand anders iets wil veranderen in jouw leefomgeving. Bijvoorbeeld als jouw buren een garage willen neerzetten of als een bedrijf in de buurt het kantoor wil vergroten. Goed om te weten dat initiatiefnemers onder de nieuwe wet omwonenden bij hun plan moeten betrekken, voordat zij een vergunning aanvragen.

Wat verandert er na 1 januari 2024?

De belangrijkste veranderingen vergeleken met nu zijn:

  • In het nieuwe omgevingsloket staan vanaf 1 januari alle regels van het Rijk, de provincie en de gemeente bij elkaar. In het omgevingsloket zie je online of je een vergunning nodig hebt. Je kunt er ook een vergunning aanvragen, een melding doen of aanvullende informatie doorgeven. 
  • De bestemmingsplannen worden per 1 januari 2024 opgenomen in een (tijdelijk) omgevingsplan. In het omgevingsplan staat wat er op welke plek mag. Er staan ook andere regels in, bijvoorbeeld voor geluid, bodem of duurzaamheid.
  • Voor veel vergunningen geldt vanaf 1 januari dat de gemeente in 8 weken een besluit moet nemen over de aanvraag. Soms wordt deze periode verlengd met 6 weken. Wanneer jouw vergunningaanvraag complex is, kan er een uitgebreide procedure nodig zijn. In dat geval moet de gemeente binnen 26 weken een besluit nemen.
  • Met de komst van de omgevingswet verwacht de overheid dat de initiatiefnemer in gesprek gaat met omwonenden en anderen die iets van het initiatief gaan merken. De wet noemt dit participatie. 
  • Naast de omgevingswet gaat per 1 januari ook de Wet Kwaliteitsborging (Wkb) in voor nieuwbouwprojecten in gevolgklasse 1. Dat kan voor initiatiefnemers die gaan bouwen betekenen dat zij een onafhankelijke kwaliteitsborger moeten inschakelen om de bouwkwaliteit te toetsen. Tot 1 januari is dat een taak van de gemeente. Vanaf 1 januari 2025 treedt de wet ook in voor verbouwactiviteiten in gevolgklasse 1.

Participatie

Heb je een plan of een initiatief? Dan heb je niet alleen met de gemeente of andere overheden te maken. Het is ook belangrijk dat je praat met de buren en andere mensen die iets van jouw plan gaan merken. We noemen dat participatie. Het is de bedoeling dat je jouw buren en anderen vertelt over jouw plan en vraagt of zij hier zorgen, wensen of ideeën over hebben. Vervolgens kijk je of en hoe je hier rekening mee kunt houden in jouw plan. Bij jouw vergunningaanvraag lever je hiervan een kort verslag in.

Door de ideeën en belangen van andere mensen en organisaties mee te nemen, krijg je vaak een beter plan. Het zorgt bijvoorbeeld voor meer woon- en werkplezier in de buurt of de wijk of levert minder hinder op voor omwonenden. Bovendien kan de overheid met een duidelijk beeld van alle belangen goede besluiten nemen.

Het is altijd goed om de omgeving te betrekken bij jouw plan. In bepaalde gevallen stelt de gemeente dit verplicht en wordt jouw vergunningaanvraag hier ook op beoordeeld. Wil je meer weten over het participatiebeleid van jouw gemeente, ga dan naar de website van jouw gemeente.

Tot 1 januari 2024

Heb je een vergunning gekregen of een vergunningaanvraag ingediend vóór de invoering van de omgevingswet? Als de gemeente, het waterschap of de provincie jou al een vergunning heeft verleend, dan blijft deze gewoon geldig. Je hoeft niets te doen. Moet de gemeente, het waterschap of de provincie de aanvraag nog behandelen? Dan gebeurt dat in principe volgens de huidige wetgeving. Check voor de zekerheid even met de gemeente wat hun beleid hiervoor is.

Wil je overleggen over jouw situatie en wanneer je het beste jouw aanvraag kunt indienen? Neem dan contact op met ons via telefoonnummer 088 – 022 50 00 of e-mail info@odru.nl.

Rol van de omgevingsdienst

Als omgevingsdienst bereiden we ons samen met onze gemeenten, de provincie Utrecht en samenwerkingspartners in de regio (zoals het waterschap, de Veiligheidsregio Utrecht en de GGD) voor op het werken met de omgevingswet.

Vanuit onze kennis van vergunningverlening, toezicht en handhaving en onze deskundigheid op het gebied van onder andere geluid, bodem, externe veiligheid en bouw adviseren we gemeenten en de provincie bij het maken van omgevingsvisies en -plannen en bij het maken van beleid. Daarbij is ook afstemming nodig met bijvoorbeeld het waterschap en de veiligheidsregio om de nieuwe regels uitvoerbaar te maken voor inwoners en bedrijven.

Meer informatie

Meer informatie over de omgevingswet en wat er verandert vind je op de website van het Informatiepunt Leefomgeving.